مهلب یا محلب از آن دسته ادویه هایی است که شاید کمتر نام آن را شنیده باشید. محلب که نام دیگر آن آلبالوی تلخ است، گونه ای از آلبالو است که دارای چوبی سفت و میوه غیر خوراکی است. پس از رسیدن میوه، مغز هسته آنرا کوبیده و به میزان کم به عنوان ادویه در نان و شیرینی بکار میبرند. محل رویش مهلب جنوب اروپا، شرق قفقاز ، ایران و پاکستان است و در ارتفاعات میروید. در ایران این درخت بیشتر در کردستان، لرستان، جنگل های ارسباران، و دره کرج یافت می شود.
در گویش لری به آن "ملهو" می گویند. پوست تنه این درخت تیره است، شاخههای پراکندهای دارد که ابتدا سبز هستند و سپس قهوهای میشوند. برگهای بیضیشکل مهلب، نوک کشیدهای دارند و سبز روشن هستند. این درخت گلهای خوشهای سفید و معطر دارد. میوهی بیضیشکل آن سبز است سپس سرخرنگ میشود و رسیدهی آن سیاه است. این میوهی وحشی به دلیل طعم بسیار تلخش قابل استفاده نیست. قسمت قابل استفادهی آن، هستهی میوهی آن است.
مهلب را با نام های دگیری از جمله آلبالو تلخ، شجرة الادریس، حب المحلب و بلالوک نیز می شناسند. طبع این ادویه گرم و خشک است و در رده گران قیمت ترین ادویه های جهان قرار دارد و همانطور که گفتیم از پودر کوبیده شده هسته مهلب به میزان کمی به عنوان ادویه در بعضی نان ها و شیرینی ها استفاده می شود. مهلب برای کبد و طحال مفید است و حواس پنجگانه را تقویت نموده و سینه را از خلط پاک می کند و تنگی نفس را برطرف می سازد. همچنین ادرار آور است و تنظیم کننده عادت ماهانه خانم ها است. در درمان بیماری های پوستی و سنگ کلیه نیز کاربرد دارد.
در پاراگراف های قبلی به اختصار چند مورد از خواص مهلب را برشمردیم. در ادامه چند خاصیت دیگر این ادویه را بررسی خواهیم نمود.
بیماری نقرس (Gout) نوع متداول بیماری آرتروز است که در اثر تجمع کریستال های اسید اوریک (uric acid) در مفاصل ایجاد می شود. اسید اوریک ماده ای در خون است که در اثر تجزیه مواد زائدی به نام پورین (purines) در بدن تولید می شود. اگر اسید اوریک بیش از حد توسط بدن تولید شود یا اگر اسید اوریک به طور موثر توسط کلیه ها از بین نرود، می تواند رسوبات بلور مانندی را در مفاصل ایجاد کند. از آنجایی که جوشانده دانه مهلب خواص ضد التهاب و تسکین دهنده دارد، مصرف این جوشانده آن، به بهبود نقرس کمک می کند. برای استفاده حتما با پزشک یا فرد متخصص مشورت نمایید.
علت بروز تنگی نفس، تنگ شدن مجاری تنفسی افراد در اثر التهاب و ترشح پیش از حد مخاط است. از دلایل دیگر بروز تنگی نفس اضافه وزن، استرس، دلایل ژنتیکی، و البته استعمال دخانیات است. یکی از مواد گیاهان موثر در رفع تنگی نفس دانه مهلب است. همانطور که گفتیم، جوشانده دانه مهلب خواص ضد التهابی دارد. همچنین عملکرد شش ها را بهبود می بخشد و در نتیجه از بروز مشکلات تنفسی جلوگیری می کند.
تاکنون عوارض جدی از مصرف متعادل مهلب گزارش نشده است، اما مانند هر خوراکی دیگری پیش از مصرف با پزشک یا فرد متخصص مشورت کنید.