زَردچوبه که نام علمی آن Curcuma longa می باشد، گیاهی زرد رنگ است که جز پر استفاده ترین ادویه جات جهان، به ویژه در آسیا است. زردچوبه نام های دیگری نیز دارد از جمله: زَرچوبه و زَردهچال. زردچوبه از نظر گیاه شناسی، در رده زنجبیلوارها (Liliopsida)و گونه زردچوبهایها (Curcuma) قرار می گیرد و خواستگاه اصلی آن کشور هندوستان است. محیط مناسب برای رشد این گیاه، محیطی است که دمایی بین 19 تا 30 درجه سانتی گراد داشته باشد و بارانی و دارای رطوبت کافی باشد. این گیاه در جنوب و جنوب شرقی آسیا بصورت خودکار می روید. در ایران به دلیل آب و هوای خشک، امکان کاشت زردچوبه وجود ندارد.
حتما تاکنون بارها نام آنتی اکسیدان را شنیده اید. آنتی اکسیدان ماده ایی است که می تواند فرآیند اکسیداسیون را در بدن کنترل کند، و از پیر شدن و ابتلا به بسیاری از بیماری ها جلوگیری کند. زردچوبه از جمله ادویه جاتی است که دارای میزان آنتی اکسیدان بسیار بالایی است. به همین دلیل می تواند در کاهش التهابات بدن و تقویت حافظه نقش موثری داشته باشد. زردچوبه دارای ترکیب شیمیایی فوق العاده ایی به نام کورکومین است که در ادامه بیشتر با آن آشنا می شویم.
کورکومین یکی از ترکیبات شیمیایی موجود در زردچوبه است که یک آنتی اکسیدان نیز بشمار می رود. کورکومین دارای خاصیت ضد التهابی است و می تواند پلاک های مغزی را از بین ببرد و عاملی ضد سرطان و تومور است. همچنین می تواند به کم کردن وزن افراد چاق و دارای اضافه وزن نیز کمک کند. در واقع بیشتر فواید زردچوبه به این ترکیب شیمیایی ارتباط دارد. همچنین کورکومین باعث خنثی شدن انسولین اضافی خون و کاهش اشتها می گردد. در ادمه به توضیح برخی خواص دیگر زردچوبه می پردازیم.
التهاب در بدن انسان نقش مهمی دارد زیرا به بدن کمک می کند تا با مهاجمان خارجی مبارزه کند و آسیبها را ترمیم نماید. نقش التهاب از این جهت مهم است که می تواند از چیره شدن عوامل بیماریزا بر بدن جلوگیری نماید. اما آیا این التهاب باید همیشگی باشد؟ پاسخ منفی است! التهاب فقط بصورت کوتاه مدت برای بدن مفید است و اگر بصورت مزمن و طولانی مدت ادامه داشته باشد مشکل زا می شود. التهاب مزمن باعث می شود بدن به بافت های خود حمله کند. از جمله معروف ترین و مهمترین خواص زردچوبه، خاصیت ضد التهابی آن است. در قسمت قبل در مورد کورکومین صحبت کردیم. این ترکیب شیمایی قوی موجود در زردچوبه، عامل کاهش تورم و التهاب در بدن است، و با التهاب در سطح مولکول مبارزه می کند. همچنین کورکومین موجود در زردچوبه میتواند به درمان التهاب مفصل کمک کند و حتی تاثیر آن از داروهای ضدالتهابی این زمینه هم بهتر است.
رادیکال های آزاد، از مهمترین دلایل پیری و بسیاری از بیماریها بشمار می روند، زیرا بدن را اکسیداتیو می کنند. برای مبارزه با فرآیند اکسیداتیو، بدن ما نیاز به میزان مناسبی آنتیاکسیدان دارد. یکی از بهترین انواع آنتی اکسیدان، کورکومین است. کورکومین می تواند می تواند رادیکالهای آزاد را خنثی کند. کار با ارزش دیگری که کورکومین انجام می دهد، فعال کردن آنتیاکسیدانهای خود بدن است. به عبارت ساده تر، آنتیاکسیدانهای موجود در بدن را تحریک میکند تا در برابر رادیکال های آزاد، از بدن دفاع کنند.
سرطان از بیماری های شایع قرن اخیر است که دلیل بروز آن رشد سلولی غیر قابل کنترل است. تحقیقات نشان داده که کورکومین موجود در زردچوبه میتواند باعث کاهش رشد سلولهای سرطانی شود. همچنین کورکومین موجود در زردچوبه می تواند باعث کاهش رشد رگهای خونی شود، در نتیجه مصرف زردچوبه نقش موثری در پیشگیری و درمان انواع سرطان دارد.
کورکومین، این ترکیب معجزه آسا در زمینه درمان افسردگی نیز امتحان خود را پس داده است. طی تحقیقات و آزمایشات صورت گرفته افرادی که کورکومین مصرف کرده اند، نتایج بهتری در زمینه بهبود افسردگی کسب کرده اند. با این حساب می توان گفت که زردچوبه می تواند یک داروی ضد افسردگی طبیعی باشد. علت بروز افسردگی کاهش فاکتور نورونزایی در مغز است که کورکومین این اثر را به نحو مناسبی خنثی می کند. همچنین کورکومین سروتونین و دوپامین را تقویت می نماید.
همانطور که پیش تر گفتیم زردچوبه دارای خواص ضد التهابی است، بنابراین در بهبود سریع زخم ها موثر است. علاوه بر این در بهبود جوش و آکنه نیز موثر است. مصرف زردچوبه به دلیل از بین بردن رادیکالهای آزاد اکسید کننده پوست، می تواند باعث شادابی و درخشندگی پوست شود. همچنین زردچوبه یک کلاژن ساز قوی برای پوست است. زردچوبه از پیری زودرس پوست جلوگیری می کند و در کم کردن و یا جلوگیری از چین و چروک پوست موثر است. برای بهره مندی از خواص زردچوبه برای پوست، علاوه بر مصرف خوراکی، می توانید از انواع ماسک های زردچوبه نیز استفاده کنید.
نوع ماده غذایی | میزان ارزش |
---|---|
کربوهیدرات | 64.93 گرم |
پروتئین | 7.83 گرم |
چربی | 9.88 گرم |
آب | 11.36 گرم |
فیبر | 21.10 گرم |
قند | 3.21 گرم |
ویتامین A | 0.00 میکروگرم |
ویتامین D | 0.00 میکروگرم |
ویتامین E | 3.10 میلی گرم |
ویتامین K | 13.40 میکروگرم |
ویتامین C | 25.90 میلی گرم |
تیامین (B1) | 0.15 میلی گرم |
ریبوفلاوین (B2) | 0.23 میلی گرم |
نیاسین (B3) | 5.14 میلی گرم |
کولین (B4) | 49.20میلی گرم |
ویتامین B6 | 1.80 میلی گرم |
فولات (B9) | 39.00میکروگرم |
کلسیم | 183.00 میلی گرم |
آهن | 41.42 میلی گرم |
منیزیم | 193.00 میلی گرم |
فسفر | 268.00 میلی گرم |
پتاسیم | 2525.00 میلی گرم |
سدیم | 38.00 میلی گرم |
روی | 4.35 میلی گرم |
مس | 0.60 میلی گرم |
منگنز | 7.83 میلی گرم |
سلنیم | 4.50 میکروگرم |
زردچوبه از اجزا جدایی ناپذیر آَشپزی شرقی و ایرانی است. از زردچوبه می توان در انواع خورشت ها و گوشت ها می توان استفاده کرد. همچنین زردچوبه را به عنوان چای هم می توان مصرف کرد. ترکیب شیر و زردچوبه و عسل، یک معجون بسیار قوی است. زردچوبه را با روغن هایی مثل روغن بادام شیر، یا آب لیمو ترش تازه می توان ترکیب کرد و به عنوان ماسک صورت اسفاده کرد. برای طعم دهی و از بین بردن بوی بد انواع گوشت و غذا، زردچوبه راهکار مناسبی است. زردچوبه از بهترین رنگ دهنده ها به غذا است. در انواع سوپ و آش نیز می توانید از زردچوبه استفاده کنید.بنابراین از خواص این ادویه بی نظیر غافل نشوید.